| Oʻzbekiston Respublikasi | ||||||
|
||||||
 |
||||||
| Basisgegevens | ||||||
| Officiële landstaal | Oezbeeks | |||||
| Hoofdstad | Tasjkent | |||||
| Regeringsvorm | republiek | |||||
| Religie | Islam 88%, Orthodox 9% | |||||
| Oppervlakte | 447.400 km² [1] (4,9% water) | |||||
| Inwoners | 19.810.077 (1989)[2] 27.606.007 (2009)[3] (61,7/km² (2009)) |
|||||
| Overige | ||||||
| Munteenheid | sum (UKS) |
|||||
| UTC | +5 | |||||
| Nationale feestdag | 1 September | |||||
| Web | Code | Tel. | .uz | UZB | 998 | |||||
| Voorgaande staten | ||||||
|
||||||
|
||||||
.jpg)
.jpg)
Oezbekistan, officieel de Republiek Oezbekistan, is een land in Centraal-Azië. Het grenst aan Kazachstan, Kirgizië, Tadzjikistan, Afghanistan en Turkmenistan. Het heeft geen verbinding met een zee.
Inhoud |
Geschiedenis
Rusland annexeerde de islamitische kanaten en emiraten rond Xiva, Buchara en Kokand in de 19e eeuw en bracht ze uiteindelijk onder in het immense "Midden-Aziatische" gouvernement-generaal Turkestan van het Russische Rijk. Tijdens de Russische Burgeroorlog was Centraal-Azië een van de gebieden waar de oorlog het langst voortduurde, vooral door het verzet van de Basmatsji's, die een islamitische staat wilden. Al in 1918 werd eveneens de communistische Turkestaanse Autonome Socialistische Sovjetrepubliek opgezet.
Verzet tegen het Rode Leger was halverwege de jaren '20 grootdeels neergeslagen en de Oezbeekse Socialistische Sovjetrepubliek werd in 1924 geformeerd, waartoe tot 1929 eveneens de Tadzjiekse Socialistische Sovjetrepubliek behoorde. Gedurende het Sovjetregime was er een intensieve productie van het 'witte goud' (katoen) en graan, wat leidde tot overgebruik van agrochemicaliën en water. Hierdoor is een deel van het land zwaar vervuild en het Aralmeer en een aantal rivieren (met name de Amu Darja) zijn hierdoor half verdroogd. Oezbekistan werd onafhankelijk in 1991, en nu probeert het land zijn afhankelijkheid van de landbouw te verminderen, en zijn mineralen– en aardoliereserves te gebruiken. Huidige zorgen zijn ook moslimterrorisme en het ermee gepaard gaande inperking van de godsdienstvrijheid, mensenrechten en democratie.
Geografie en demografie
Geografie
- Absolute locatie (coördinaten): 41 00 N, 64 00 O
- Relatieve locatie : Centraal-Azië
- Totale oppervlakte: 447.400 km²
Demografie
- Populatie: 27.606.007 (2009)
- Gemiddelde leeftijd: 21,8 jaar (2002)
- Levensverwachting: 64 jaar (2003)
- Leeftijdsopbouw: 0-14 jaar: 34,7%, 15-64 jaar: 60,5%, 65 jaar en ouder: 4,7% (2003)
- Etnische groepen: Oezbeken 76%, Russen 6%, Tadzjieken 4,8%, Kazachen 4%, Tataren 1,6%, Kirgiezen 1%, anders: 6,6% (volkstelling 1998). De Karakalpakken (2,5%) worden sinds de onafhankelijkheid door de overheid bij de Oezbeken gerekend.[4]
- Religies: Islam: 88% (hoofdzakelijk soennitisch), oosters-orthodox: 9%, anders: 3%
- Talen: Oezbeeks: 74,3%, Russisch 14,2%, Perzisch (Tadzjieks): 4,4%, anders: 7,1%
Armoede
Volgens het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties leeft in Oezbekistan 27,2% van de bevolking onder de armoedegrens. [5]
Staatskunde en politiek
Vanaf 1 september 1991 onafhankelijk van de Sovjet-Unie
- President: Islom Karimov
- Premier: Sjavkat Mirzijajev
President Islom Karimov leidt het land met harde hand en dit lijkt te worden gedoogd door de meeste westerse landen. Andersdenkenden, zoals verschillende islamistische partijen, worden stelselmatig onderdrukt.
De economische situatie in het land is in het algemeen vrij slecht.
De Verenigde Staten beschouwen het land als één van de bondgenoten in de oorlog tegen het terrorisme. Dat land en de NAVO onderhielden een luchtmachtbasis in het land die echter in november 2005, na Amerikaanse kritiek op de Oezbeekse mensenrechtensituatie, gesloten werd door Oezbekistan.
Bestuurlijke indeling
 Zie Provincies van Oezbekistan voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Oezbekistan bestaat uit twaalf provincies (viloyatlar), één stad (sahar) en de autonome republiek Karakalpakië.
Zie ook
- Oezbekistan van A tot Z voor een overzicht van alle pagina's met betrekking tot Oezbekistan op Wikipedia.
- Monumenten op de Werelderfgoedlijst
